Thời gian vừa qua, thiên tai phức tạp, trên khắp các vùng miền cả nước và ngày càng biến đổi khó lường, bất ngờ, cho nên trong công tác phòng, chống thiên tai, việc phản ứng nhanh, ngay từ giờ đầu sẽ giúp giảm đến mức thấp nhất thiệt hại. Thực tế những năm qua cho thấy, bên cạnh nỗ lực của các lực lượng chuyên nghiệp từ Trung ương đến chính quyền địa phương, các đội xung kích cơ sở đã phát huy tốt vai trò, nhiệm vụ, hỗ trợ tích cực cho chính quyền địa phương và người dân trong việc giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai. Lực lượng xung kích phòng chống thiên tai cấp xã có vai trò nòng cốt trong việc thực hiện phương châm “4 tại chỗ” tại cơ sở, là lực lượng phản ứng nhanh, kịp thời xử lý các tình huống khẩn cấp ngay từ giờ đầu trước khi có lực lượng bên ngoài tiếp cận. Đây cũng là lực lượng thực hiện tốt nhiệm vụ phòng ngừa như tuyên truyền, rà soát các vị trí xung yếu, chuẩn bị sẵn sàng ứng phó và các nhiệm vụ khắc phục hậu quả khôi phục đời sống, sản xuất của nhân dân.

Lực lượng xung kích PCTT cấp xã diễn tập ứng phó sự cố công trình

    Lực lượng xung kích cấp xã với thành phần chủ chốt là những người sinh sống chính tại địa phương, hiểu phong tục tập quán của cộng đồng và thông thuộc địa hình, xác định cụ thể các điểm xung yếu tại địa phương cho nên sẽ chủ động hơn trong các hoạt động phòng, chống thiên tai.

    Đặc biệt, lực lượng này sẽ hỗ trợ và triển khai sơ tán khẩn cấp người dân tại các khu vực xảy ra lũ quét, sạt lở đất, người bị mắc kẹt trên nương rẫy, bãi sông, suối, những nơi bị ngập lụt, chia cắt, cô lập đến nơi an toàn; tập trung lực lượng tìm kiếm người mất tích, cứu chữa kịp thời người bị thương, vùi lấp, mắc kẹt, lũ cuốn,...

Báo hiệu, canh gác, hướng dẫn tại các ngầm tràn, những nơi bị ngập sâu, sạt lở, chia cắt để bảo đảm an toàn cho học sinh, người tham gia giao thông. Hỗ trợ sửa chữa nhà hư hỏng, dựng nhà tạm, nhanh chóng ổn định đời sống người dân bị ảnh hưởng do thiên tai. Có thể nói, nhờ có hoạt động hiệu quả của các đội xung kích cơ sở mà các thiệt hại về thiên tai đã được giảm đáng kể.

    Đội xung kích phòng chống thiên tai cấp xã thực chất là lực lượng phản ứng nhanh, kịp thời xử lý các tình huống khẩn cấp ngay từ giờ đầu trước khi có lực lượng bên ngoài tiếp cận. Từ thực tiễn đã được ghi nhận, lực lượng này đã phát huy hiệu quả rõ rệt, nhất là trong đợt mưa lũ, lũ quét, sạt lở đất tại khu vực miền núi và lũ lụt nghiêm trọng tại miền Trung trong những năm qua.

    Trong thời gian tới, cần triển khai đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho lực lượng này tại cơ sở, nhất là nâng cao vai trò trách nhiệm của UBND, Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn cấp huyện, để bảo đảm trong thời gian tới toàn bộ lực lượng xung kích trên địa bàn được đào tạo, tập huấn nâng cao các kỹ năng nhằm đáp ứng các yêu cầu thực tiễn khi thiên tai xảy ra tại địa phương.

    Ngoài ra, để lực lượng xung kích tại cơ sở đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra, nhằm chủ động công tác phòng, chống, giảm thiểu thiệt hại, xây dựng xã hội an toàn trước thiên tai, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều định hướng, quy định.

    Điển hình như Quốc hội ban hành Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều trong đó đã quy định về lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã; Ban Bí thư ban hành Chỉ thị 42-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai yêu cầu chú trọng củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của lực lượng cứu hộ, cứu nạn ở Trung ương và lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại cơ sở.

Chỉ thị 42-CT/TW do Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng ký

    Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành Chỉ thị số 18/CT-TTg về xây dựng, củng cố và nâng cao năng lực cho lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã.

Chỉ thị số 18/CT-TTg do Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành ký

Tin bài và ảnh: Võ Đại Khoa

phòng Phòng chống thiên tai