Thời gian vừa
qua trên địa bàn tỉnh Nghệ đã xảy ra các cơn mưa đá trên các huyện miền núi.
Theo nhận định của Đài khí tượng Thuỷ văn khu vực Bắc Trung Bộ hiện tượng thời
tiết cực đoan thường xảy ra vào những thời điểm chuyển mùa, trong những ngày tới
(cho đến hết tháng 5) vẫn đang là thời kỳ chuyển mùa, vì vậy những hiện tượng
thời tiết cực đoan như mưa đá, lốc tố hoàn toàn có thể lặp lại.
Mưa đá và lốc
xoáy thường xuất hiện vào thời điểm giao mùa từ lạnh sang nóng (từ tháng 2 đến
nửa đầu tháng 5) hoặc ngược lại từ nóng sang lạnh (tháng 10-11). Nhưng tần suất
xuất hiện nhiều nhất là vào tháng 4.
Cơ quan khí tượng cảnh báo, đang là thời kỳ giao mùa nên các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa đá rất dễ xảy ra. Để đảm bảo an
toàn, giảm thiểu tới mức thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra, chúng ta cần
hiểu biết và có các kỹ năng phòng tránh mưa đá.
Một số kiến thực về mưa đá
Mưa đá là gì?
Tại sao có mưa đá?
Các chuyên gia khí tượng cho biết, mưa đá xảy ra do
sự bất ổn định trong không khí giữa luồng khí hậu lạnh và nóng gặp nhau. Khi
các đám mây gần mặt đất được các luồng không khí bốc lên cao thì phần trên của
mây thường ở nhiệt độ dưới -20 độ C, khiến cho rất nhiều hơi nước trong mây
biến thành những hạt băng nhỏ.
Nhưng tầng mây ở dưới thấp hơn, do nhiều nguyên nhân
không thể ngưng kết thành băng, lại biến thành các giọt nước có độ lạnh dưới 0
độ C. Các luồng không khí không ngừng bốc lên cao sẽ đưa một khối lượng lớn các
giọt nước lạnh này lên tầng trên của đám mây.
Ngay sau đó, chúng đông kết với các hạt băng đang
tồn tại ở tầng trên, làm cho thể tích của các hạt băng càng ngày càng lớn hơn,
khi trọng lượng tăng đến mức độ nhất định nào đó chúng sẽ rơi xuống.
Khi rơi xuống tầng mây thấp, mặt ngoài của băng lại
được bao bọc thêm một lớp màng nước, đồng thời lại bị các luồng nước khi mạnh,
khi yếu đang không ngừng bốc lên cao tác động vào. Càng bị các luồng khí tác
động lâu thì lớp "áo nước" của băng thể càng va chạm liên tục, dẫn
đến dính chặt lẫn nhau, khiến thể tích của băng thể càng lớn hơn. Đến lúc này,
các luồng khí không còn có thể "tung hứng" các băng thể được nữa,
đành để chúng rơi xuống mặt đất, gây ra những trận mưa đá. Mưa đá thường
kết thúc rất nhanh trong vòng 5 -10 phút và cũng có thể kéo dài từ 20 - 30
phút.
Dự báo mưa đá
Trong thực tế mưa đá thường chỉ xảy ra trong các cơn
dông tố mạnh và đi kèm với mưa rào cường độ lớn trong khoảng thời gian tương
đối ngắn. Không như bão, lũ lụt hay các thiên tai khác, phòng chống, hạn chế
tác hại của mưa đá được thực hiện có hiệu quả hay không phụ thuộc nhiều vào sự
hiểu biết và nỗ lực của mỗi người dân và gia đình. Với khả năng hiện nay vấn đề
dự báo mưa đá, nhất là dự báo chính xác khu vực xảy ra mưa đá trước một khoảng
thời gian tương đối là rất khó.
Cơ quan Khí tượng Thủy văn mới chỉ có thể dựa vào sự
phát triển của các đám mây dông để cảnh báo trước 1- 2 giờ trước khi mưa đá xảy
ra.
Theo cảnh báo từ cơ quan khí tượng, mưa đá là hiện
tượng thời tiết cực đoan nguy hiểm và chỉ giảm dần khi mùa mưa đến, tức là
khoảng hết tháng 5. Người dân có thể nhận biết được mưa đá chuẩn bị xảy ra dựa
vào một vài đặc điểm như: ban ngày có giông mạnh, mây đen kịt trên bầu trời;
ban đêm có sấm sét, gió đang thổi đều bỗng lặng đi, trời lạnh đột ngột...
Nếu thấy trời nổi dông gió, mây đen bao phủ bầu trời
gần như kín tầm mắt, có dạng như bầu vú, rồi dông gió nổi lên mạnh, tạo ra tiếng
"ù ù, ầm ầm" liên tục thì bạn hãy cảnh giác với mưa đá. Nếu tiếp đó
lắc rắc vài hạt mưa rào, ta cảm thấy nhiệt độ không khí như lạnh đi rất nhanh
là lúc mưa đá đã kéo đến. Mọi người cần tìm ngay cho mình chỗ nấp an toàn.
Cách phòng tránh tác hại của mưa đá
Tin bài: Nguyễn Thế Cương