Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn nhất so với cả nước (16.492,5km²), trong đó, miền núi và trung du chiếm khoảng 83%, đồng bằng, ven biển chiếm khoảng 17%; có 82 km bờ biển và 468,28 km đường biên giới, với 21 huyện, thành, thị (10 huyện miền núi, 7 huyện đồng bằng, 1 thành phố và 3 thị xã). Nghệ An có địa hình hiểm trở, bị chia cắt, mật độ sông suối dày, độ dốc lòng sông lớn, có sông Cả là sông lớn nhất với độ dài sông là 531 km (170km chảy trên lãnh thổ nước Lào). Ngoài ra còn có 5 con sông khác trực tiếp đổ ra biển là sông Hoàng Mai, sông Mai Giang, sông Thái, sông Bùng và sông Cấm. Hàng năm trên địa bàn tỉnh phải chịu nhiều loại hình thiên tai khác nhau. Lượng mưa năm bình quân lớn từ 1.800 đến 2.000mm.

Thời tiết ngày một cực đoan

Do tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, thời tiết, thiên tai thời gian qua diễn biến hết sức phức tạp, khó lường theo chiều hướng cực đoan.

Từ đầu năm 2023 đến nay, trên địa bàn tỉnh Nghệ An chịu ảnh hưởng của nhiều loại hình thiên tai (bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt, sụt lún đất, sạt lở đất, lốc, hạn hán, mưa đá…) gây thiệt hại lớn đối với sản xuất nông nghiệp, nhà ở, tài sản, cơ sở hạ tầng của Nhân dân và Nhà nước, đặc biệt là hiện tượng sụt lún, sạt lở. Theo tổng hợp báo cáo từ Văn phòng thường trực Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh, đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh xuất hiện 373 vị trí đã xảy ra và có nguy cơ cao xảy ra sụt lún, sạt lở đất, đá, ảnh hưởng đến nhà cửa, tài sản, hạ tầng cơ sở cũng như gây tâm lý bất an cho 9.881 hộ dân đang sinh sống trong khu vực, cụ thể:

- Có 274 điểm, khu vực bị sạt lở núi gây ảnh hưởng đến hộ dân và các cơ sở hạ tầng (nhà ở, trường học, đường giao thông nông thôn, đất sản xuất, …)

- Có 99 điểm, khu vực bị ảnh hưởng do sạt lở bờ sông, suối ảnh hưởng đến hộ dân và các cơ sở hạ tầng (nhà ở, cơ sở hạ tầng, đất sản xuất, …).

Dự báo tình hình thiên tai năm 2023

Theo nhận định của Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ từ nay đến hết năm 2023,  hiện tượng Elnino tiếp tục duy trì với xác suất từ 85- 95% và có khả năng kéo dài cho đến những tháng đầu năm 2024. Khả năng xuất hiện 7-9 cơn bão và ATNĐ hoạt động trên Biển Đông, xấp xỉ đến thấp hơn so với trung bình nhiều năm. Trong đó có khoảng 1-2 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến tỉnh Nghệ An, tập trung vào khoảng tháng 9-10.

Giải pháp ứng phó hữu hiệu

Theo Văn phòng thường trực Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh, để chủ động phòng, chống sạt lở, bảo đảm an toàn tính mạng, hạn chế thiệt hại về tài sản cho người dân và công trình cơ sở hạ tầng trong khi trọng tâm mùa mưa, bão năm 2023 đang cận kề; các Sở, Ban ngành cấp tỉnh, các cấp chính quyền địa phương cần thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng, chống thiên tai, trong đó cần tập trung ưu tiên thực hiện tốt các giải pháp sau:

1. Tại các vị trí bị sụt lún, sạt lở hoặc xuất hiện nguy cơ xảy ra sụt lún, sạt lở:

- Chính quyền địa phương luôn sẵn sàng phương án và kiên quyết triển khai sơ tán người dân ra khỏi vùng bị ảnh hưởng khi xuất hiện tình huống bất lợi. Đồng thời theo dõi diễn biến sụt lún, sạt lở, cắm biển cảnh báo và hạn chế hoặc cấm người và phương tiện đi qua khu vực nguy hiểm.

- Đối với những vị trí sụt lún, sạt lở đất xảy ra trong phạm vi hẹp, quy mô nhỏ không ảnh hưởng đến các hộ dân; người dân và chính quyền địa phương bố trí và cân đối các nguồn lực để khắc phục nhằm đảm bảo an toàn về người và cơ sở hạ tầng.

2. Triển khai các biện pháp cấp bách phòng, chống sạt lở và thực hiện Đề án phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; tiếp tục đẩy mạnh trồng cây chắn sóng, trồng rừng ngập mặn ven biển để phòng, chống sạt lở.

3. Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, hướng dẫn kỹ năng nhận biết dấu hiệu có thể xảy ra sạt lở đất để người dân chủ động sơ tán, di dời trước khi sạt lở xảy ra.

4. Rà soát, cập nhật, bổ sung hiện trạng và tổng hợp tình hình sạt lở trên địa bàn. Xây dựng, điều chỉnh, bổ sung các kế hoạch, phương án sơ tán người dân và tài sản ra khỏi vùng bị ảnh hưởng khi diễn ra thời tiết bất lợi.

5. Sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phối hợp với các đơn vị, và người dân ứng phó, khắc phục kịp thời hiệu quả các tình huống xảy ra.

Tin Bài: Nguyễn Thế Cương